In deze blog behandel ik een artikel van Adams en haar collega’s, waarin ze bewustzijn, uitdagingen en katalysators van circulaire economie in de bouwsector onderzoekt. Dit is gedaan aan de hand van een vragenlijst. Deze vragenlijst is ingevuld door 110 experts vanuit de bouwwereld, waaronder adviseurs, academici, gebouweigenaren, en aannemers. Het is alleen niet bekend waar die mensen vandaan komen. De vragenlijst bestond uit stellingen waarbij de respondenten konden antwoorden op een vier-puntschaal.
Daarnaast zijn er workshops gehouden, die georganiseerd zijn door Green Construction Board (GCB; www.constructionleadershipcouncil.co.uk/). The GCB zit in London. Hoewel ik vermoed dat dit onderzoek beïnvloed is door een Britse context, weet ik dat dus niet helemaal zeker. Hou daar dus rekening mee als je de resultaten van dit onderzoek bekijkt!
Bewustzijn van circulaire economie onder de respondenten
Uit de online vragenlijst blijkt dat de respondenten zich bewust zijn van het bestaan van circulaire economie. De respondenten dachten allemaal dat hun eigen bewustzijn ten aanzien van circulaire economie hoger is dan het algemeen bewustzijn van hun collega’s in de organisatie waarvoor zij werken. [ Haha Ik vind zelf ook altijd dat ik dingen net iets beter doorheb dan mijn collega’s ;-p ]
Architecten en sloopbedrijven worden beschouwd als partijen die zich het minst bewust zijn van circulaire economie.
Ook ontwerpers, opdrachtgevers en onderaannemers werden door andere partijen aangewezen als degenen met minder bewustzijn ten aanzien van circulaire economie dan andere partijen in de bouwsector. Dit zou natuurlijk gevolgen kunnen hebben voor de adoptie van circulariteit in de bouwsector. Immers, als de opdrachtgever geen opdracht geeft om het circulair aan te pakken, waarom zou de rest van de keten in actie komen om het wel circulair te doen?
Producenten van bouwmaterialen worden beschouwd als de partijen die het meest bewust zijn van circulaire economie.
In de conclusie stellen de auteurs van dit artikel dat er op individueel niveau wel bewustzijn is ten aanzien van circulair bouwen, maar dat dat bewustzijn op een gezamenlijk niveau ontbreekt. Volgens de onderzoekers is er ook geen gezamenlijk begrip over wat circulaire economie in de bouw precies is. Dit bemoeilijkt natuurlijk de implementatie van het concept.
Uitdagingen en katalysators om circulaire economie op gang te brengen
Alle respondenten vonden dat er een gebrek aan ontwikkeling van life cycle denken in de bouw is, omdat
incentives om bouwproducten zo te ontwerpen dat rekening wordt gehouden met het einde van hun levensduur, ontbreken.
Er geen markt is voor gebruikte materialen.
de waarde van producten aan het einde van hun levensduur te laag is.
de financiële opbrengst van circulaire toepassingen onduidelijk is.
de bouwketen en de samenwerking tussen de ketenpartners te gefragmenteerd is.
algemene interesse in het onderwerp onder de ketenpartners als te laag wordt ervaren.
projecten als te complex wordt ervaren, waardoor het heel moeilijk is om rekening te houden met het einde van de levensduur van materialen en gebouwen in het algemeen.
De onderzoekers hebben alle uitdagingen en katalysators ondergebracht in drie categorieën:
De waarde van circulaire economie Een vraag die op meerdere fronten in de bouwsector gesteld moet gaan worden is hoe circulaire ideeën waarde gaan toevoegen in de bouwsector. Er is bijvoorbeeld grote onzekerheid over de toekomstige waarde van materialen. Er moet meer kennis en inzicht komen over hoe toekomstige waarde van gebouwen en materialen gebruikt kan worden om bijvoorbeeld de initiële investering laag te houden en economisch voordeel te hebben van circulair denken in de bouwsector.
Organisatorische issues Niet uniek voor het concept circulaire economie, maar de gefragmenteerde bouwketen blijkt telkens weer een barrière te zijn om nieuwe ideeën in de bouwsector te implementeren. Bouwprojecten zijn simpelweg te complex, te langdurig en te groot voor een holistische aanpak. Dit wordt verergerd door het korte-termijn denken van een heel aantal partijen in de bouwsector, zoals opdrachtgevers en ontwikkelaars (die volgens de andere partijen ook nog eens heel weinig bewust zijn van circulair denken in de bouw).
Technische issues Er zijn natuurlijk nog steeds technische uitdagingen op het niveau van het materiaal, elementen en op gebouwniveau. Dit geldt met name voor de bestaande gebouwvoorraad, die nog helemaal niet gebouwd is op basis van circulaire principes. Die bestaande gebouwen zijn moeilijk aanpasbaar, en moeilijk te demonteren (vanwege bijvoorbeeld natte verbindingen).
Conclusie
Er zou dus in alle drie categorieën oplossingen moeten worden gezocht om alsnog circulaire ideeën in de bouwsector te kunnen implementeren.
BRON: Adams, K. T., Osmani, M., Thorpe, T., Thornback, J., (2017). Circular economy in construction: current awareness, challenges and enablers. Water and Recourse Management (170), p. 15-24. DOI: http://dx.doi.org/10.1680/jwarm.1600011.
PAS OP! KRITISCHE REFLECTIE OP HET HIERBOVEN BESCHREVEN ONDERZOEK!
Deze blog is bedoeld om het academisch werk van anderen te vertalen in gewone Nederlandse mensentaal.
Maar ik ben zelf ook onderzoeker en ik wil bij dit onderzoek echt wel een aantal kritische kanttekeningen plaatsen. De onderzoekers maken gebruik van een enquête waarin respondenten blijkbaar met een vierpuntschaal konden reageren op een aantal stellingen.
Wat aan dit onderzoek niet klopt is:
dat de onderzoekers met stellingen en de vierpuntschaal een bewustzijn van hun respondenten proberen te meten. Echter, het meten van bewustzijn is volgens mij wetenschappelijk gezien onmogelijk. Bewustzijn is een innerlijke ervaring, net zoals geluk of liefde. Innerlijke ervaringen zijn niet meetbaar (op dezelfde manier dat we nooit kunnen weten of ik de kleur ‘geel’ op dezelfde manier ervaar als jij). We kunnen hooguit proberen te beschrijven hoe iets voelt en wat het met ons doet. Bewustzijn is veel te complex om uit te drukken in een cijfer van 1 tot 4. En het bewustzijn van een ander kan al helemaal niet op die manier “gemeten” worden.
dat volgens mij niet gemeten wordt wat de onderzoekers willen meten, en de vragenlijst dus niet valide is. Bijvoorbeeld, opdrachtgevers worden door de andere partijen bijvoorbeeld gezien als een partij die zich relatief weinig bewust is van circulaire economie. Maar het kan heel goed zo zijn dat ze zich wel degelijk bewust zijn, maar niet weten hoe ze het moeten concretiseren in hun projecten, of domweg het risico niet willen nemen om circulaire principes toe te passen. De uitslag van deze enquête zegt mogelijk iets over hoe partijen in de bouwsector tegen andere partijen aankijken. Maar mijn inziens zegt het niets over het bewustzijn. Ik trek dus de validiteit van de vragenlijst in twijfel.
dat de onderzoekers in hun artikel niets zeggen over de betrouwbaarheid van de uitslag van hun enquête. Ze hebben 110 respondenten, maar het is onduidelijk hoe groot de totale populatie is. De groep respondenten bestaat uit onder andere uit adviseurs, aannemers, producenten van bouwmaterialen, sloopaannemers, architecten en ontwerpers. Het is maar de vraag in hoeverre deze 110 mensen hun doelgroep representeren. Bovendien is het onduidelijk waar deze respondenten vandaan komen – gaat het hier alleen om de Britse situatie of is de context breder? Dat blijft dus onbekend, terwijl de onderzoekers wel claimen dat ze “an analysis of industrywide perspective of circular economy awareness, challanges and enablers” presenteren. Dat lijkt me met 110 respondenten echt niet het geval. Bovendien ontbreken alle vormen van statistische onderbouwing in dit artikel.
Vanwege bovenstaande redenen moeten we de uitslag van dit onderzoek met een flinke korrel zout nemen.
#Circulairbouwen #Circulaireeconomie #businessmodel #barrieres #bewustzijn #uitdagingen #Duurzaamheid