De beeldende kunst kent verschillende stijlen en stromingen. Er is bijvoorbeeld gotiek, Jugendstil, kubisme, en modernisme. Al die stijlen en stromingen volgen elkaar op, en bestaan parallel aan elkaar. Een stroming is een reactie op een andere stroming. Aan elke stroming liggen bepaalde inzichten ten grondslag over hoe de kunstenaar denkt dat kunst moet zijn.
Binnen projectmanagement bestaan ook verschillende stijlen en stromingen. Dit worden ook scholen genoemd. Gilbert Silvius is een Nederlandse onderzoeker die zich al jaren richt op duurzaam projectmanagement. Hij vraagt zich af of duurzaam projectmanagement een nieuwe stroming is binnen het vakgebied project management.
Bestaande stromingen in het vakgebied projectmanagement
Om te beginnen geeft Silvius een overzicht van de verschillende stromingen binnen projectmanagement. Er is bijvoorbeeld een optimalisatieschool, waarbij geprobeerd wordt om bijvoorbeeld kosten of de planning op een technische manier te optimaliseren.
Als reactie op de optimalisatieschool, kwam de modelleringsschool. In deze school worden alle aspecten integraal geoptimaliseerd. Om dat te doen, wordt aandacht besteed aan zowel harde aspecten, zoals tijd en geld, als de zachtere aspecten van het project, zoals communicatie en leiderschap.
Bij de gedragsschool ligt de aandacht van de project manager op de sociale relaties tussen de actoren in het project.
En zo zijn er nog vele andere stromingen in het vakgebied projectmanagement.
Hoe bepaal je of er sprake is van een nieuwe stroming?
De vraag die Silvius wil beantwoorden is of duurzaamheid een nieuwe stroming is binnen het vakgebied projectmanagement. Je zou duurzaamheid immers ook kunnen zien als onderdeel van alle andere stromingen. Volgens Silvius zijn er drie criteria die bepalen of er sprake is van een nieuwe stroming. Die criteria zijn inhoud, netwerk en invloed.
Toetsing aan de criteria
Om te weten te komen of duurzaamheid een nieuwe stroming is binnen het vakgebied projectmanagement toetst Silvius een groot aantal artikelen (en andere informatie die hij heeft gevonden op internet) aan de criteria voor een nieuwe stroming.
Criterium 1: inhoud
Met dit criterium wordt getoetst of er een gedeeld gedachtegoed is rondom duurzaam projectmanagement.
In het gedachtegoed van duurzaam projectmanagement staat de maatschappij centraal. Een project is de motor om veranderingen in die maatschappij aan te brengen.
Verder, in het gedachtegoed van duurzaam projectmanagement staan stakeholders centraal. Communicatie tussen de stakeholders is geen eenrichtingsverkeer, maar gebaseerd op dialoog. Projectmanagers passen methodes toe, waarmee de kennis en vaardigheden van alle stakeholders zo optimaal mogelijk benut wordt.
Verder geldt dat binnen duurzaam projectmanagement succes wordt bepaald door de balans tussen mensen, stenen, en geld (ofwel People, Planet, en Profit). Er is echter nog geen raamwerk gevonden waarin die balans is vertaald in meetbare criteria.
Bovendien, binnen het gedachtegoed van duurzaam projectmanagement staan bepaalde waarden centraal. Die waarden zijn bijvoorbeeld, gelijkheid, participatie, eerlijkheid, respect, en transparantie. Deze waarden gelden voor de eindgebruikers voor wie het project bedoeld is, maar ook voor de stakeholders die samen het project tot stand brengen.
Criterium 2: Netwerk
Met dit criterium toetst Silvius of er een solide netwerk is rondom duurzaam projectmanagement.
Om te beginnen constateert Silvius dat het aantal wetenschappelijke artikelen over duurzaam projectmanagement sterk groeit. Dat is een teken dat het netwerk ook groeit.
Ook zijn er in het netwerk sleutelfiguren die artikelen schrijven en waar vaak naar wordt verwezen. Een aantal onderzoekers blinkt hierin uit. Dat zijn: Labuschagne en Brent uit Zuid-Afrika, Huemann en Gareis uit Oostenrijk, Monteiro de Carvalho en Martens uit Brazilie, Klalegg, en Aarseth uit Noorwegen, Schipper en Silvius zelf uit Nederland.
Verder constateert Silvius dat ongeveer de helft van alle evenementen (zoals congressen en symposia) rondom projectmanagement die sinds 2010 zijn georganiseerd, deels of helemaal over duurzaamheid gingen.
Criterium 3: Invloed
Een belangrijke vraag is natuurlijk ook welke invloed duurzaam projectmanagement heeft op de manier waarop projecten in de praktijk wordt uitgevoerd.
Silvius constateert dat veel artikelen worden gepubliceerd waarin case studies worden behandeld die focussen op de toepassing van duurzaam projectmanagement in de praktijk.
Daarnaast constateert Silvius dat het gedachtegoed mondjesmaat de formele projectmanagementstandaarden aan het beïnvloeden is. Hij vindt het jammer dat duurzaam projectmanagement nog niet is opgenomen in de laatste editie van PMBOK® van het Project Management Institute (PMI).
Mogelijke kritiek op duurzaam projectmanagement als nieuwe stroming
Sommige mensen vinden dat duurzaam projectmanagement oude wijn in nieuwe zakken is. Ook in de andere stromingen was al aandacht voor duurzaamheid. Dat is volgens Silvius waar, maar in deze nieuwe stroming staat duurzaamheid centraal. Dat is echt anders.
Critici zullen ook zeggen dat de duurzaamheidsambities vooral afhangen van degenen die het project betalen. Het is natuurlijk waar dat de financier bepaalde eisen aan het eindproduct stelt. Maar de projectmanager bepaalt hoe het project wordt uitgevoerd. Die uitvoering kan de projectmanager op een duurzame manier doen. Daarnaast kan de projectmanager verantwoordelijkheid nemen en een discussie over duurzaamheid met zijn projectfinanciers voeren.
Mogelijk kunnen critici beweren dat duurzaamheid een te breed en vaag begrip is. Dit is volgens Silvius inderdaad een zwak punt, maar er verschijnen ook steeds meer concrete voorbeelden van hoe duurzaamheid wordt toegepast. Daarmee ontstaan er ook steeds meer hulpmiddelen en methodieken die projectmanagers in hun werk kunnen toepassen.
Conclusie
Al met al vindt Silvius dat duurzaam projectmanagement als een nieuwe stroming binnen projectmanagement beschouwd kan worden.
Bron: Silvius, G., (2017). Sustainabillity as a new school of thought in projectmanagement. Journal of Cleaner Production. 166 (2017), 1479-1493.
Heb jij ervaring met het managen van een duurzaam project? En wat vindt jij essentieel aan het managen van een duurzaam project? Ik ben erg benieuwd! Laat het mij weten in de comments. Zo kunnen we nog meer leren van elkaar 🙂
#literatuuronderzoek #peopleplanetprofit #Samenwerking #Duurzaambouwen #Definitie #projectmanagement #samenwerken #Duurzaamheid